دوست ؛ مشتاق ملاقات است - مجله تار و سه تار

رفاقت را شاید بتوان یکی از زیباترین مفاهیم دانست که دل و ذهن انسان مدام در پی آن است و زمانی حس خوبی پیدا می نماید که در کنار رفیقی باشد که امنیت ذهنی و عاطفی او را تامین می نماید و در حقیقت همین امنیت است که دوستی را در راس همه روابط انسانی قرار داده است.

برای همین است که در نگاه عمومی و تخصصی اش همه به یک تعریف از دوستی و رفاقت می رسند؛ دوست کسی است که بتوانی همه حرف ها و رازهای مگویت را به او بگویی و او بدون این که تو را قضاوت کند، در تو امنیتی به وجود آورد که احساس سبکبالی و فراغ کنی.

رفیق آن قدر در روابط انسانی مهم است که در همه فرهنگ ها جمله فلسفی بگو با کی دوست هستی تا بگویم کیستی رواج دارد و از انسان های اولیه متفکر به امروز رسیده و هنوز هم کاربرد دارد. شاید همین مفهوم عمیق دوستی و رفاقت است که مردم جهان را به فکر انداخته تا هشتم ژوئن را به نام

روز بهترین دوست نامگذاری نمایند تا به این وسیله به یکدیگر یادآوری نمایند که قدر بهترین دوست خود را بیشتر بدانند.

با مسعود آب پرور، کارگردان و امیرکربلایی زاده، بازیگر و کمدین درباره مفهوم دوستی هم صحبت شدم تا از تجربیات شان درباره این مفهوم به خصوص در دوره ای که کرونا و مسائل مالی شرایط زیستی ما را تغییر داده است، بگویند.

مسعود آب پرور: رقابت جای رفاقت را گرفته

به آب پرور می گویم در آمریکا که به اندازه کشور ما قدمت فرهنگی و زیستی ندارد، سریالی ساخته می گردد به نام دوستان که 10 سال است پخش می گردد و آن قدر جذاب است که مردم زیادی در سراسر جهان آن را دیده و می بینند. اما در کشور ما درباره این مفهوم و شایع ترین رابطه انسانی در سینما و تلویزیون تقریبا اثری نداریم و آنهایی هم که داریم آن قدر کم است که اصلا به چشم نمی آیند. چرا چنین اتفاقی اتفاق افتاده؟ می گوید: فرهنگ زیستی ما به شدت و به سرعت در حال تغییر است و باید بپذیریم بعضی مفاهیم مانند همین دوستی و رفاقت در حال از بین رفتن و ریشه کنی است. جامعه به شدت به سمت عدم قطعیت درباره هر چیزی که از گذشته به ما رسیده در حال حرکت است و همین باعث شده درباره سنت ها و فرهنگ های خوبی که از قدیم به ما رسیده هم افراد دچار شک شوند. ما شاید آخرین نسلی بودیم که مفهوم دوستی خوب که زیرمجموعه جوانمردی و فتوت بود از نیاکان به ارث بردیم و کوشش کردیم آن را حفظ نموده و طبق استاندارها و تعاریف آن زندگی کنیم و روابط مان را شکل بدهیم اما نسل های امروزی دیگر به آن مفاهیم پایبند نیستند، شاید به این دلیل که چارچوب ها و قراردادهای اجتماعی تغییر نموده و دچار آشفتگی شده است. هر فرد دو ساحت دارد؛ ساحت شخصی و ساحت اجتماعی. شخصیت هر فرد ابتدا در جامعه شکل می گیرد و بعد او تصمیم می گیرد در ساحت فردی چگونه آدمی باشد. من در جامعه است که یاد می گیرم چقدر اخلاقیات و وجدان بیدار، برای زیستن لازم و حیاتی است. اما وقتی از چارچوب فردی بیرون می آیم و می بینم جامعه چنان دچار آشفتگی است که اخلاق در آن سهمی ندارد یا دچار فروپاشی روانی و ذهنی می شوم یا تسلیم شده و شکل کلیت جامعه را به خود می گیرم. وقتی رقابت جای رفاقت را گرفته و در شرایطی که بی اخلاقان در شرایطی بهتر و راحت تر زندگی می نمایند، چطور باید توقع داشت فردی که ساحت درست شخصی برای خود تعریف نموده دوام بیاورد و با همان اصول درست خود زندگی کند و شاد و راحت هم باشد. وقتی مفهوم رفاقت و دوستی، تقریبا جای خود را به تجارت و منفعت شخصی داده دیگر نمی توان توقع داشت که دوستی همان مفهومی باشد که در قدیم در جامعه ما در جریان بوده. جامعه باز شده و چارچوب ها تغییر نموده و تقریبا در هم ادغام شده، حالا دیگر در این جهان چیزی از چشم ها پنهان نمی ماند و در چنین جامعه بازی نمی توان مثل قدیم درباره دوستی و قراردادهای آن صحبت کرد و آن را در قالب آثار نمایشی به دیگران نشان داد و توصیه کرد. در جامعه ای می توان درباره دوستی فیلم و سریال ساخت که ثبات داشته باشد اما جامعه ما الان دچار آشفتگی است.

کربلایی زاده: عمق دوستی مهم است

دوستی از زمان بچگی آغاز می گردد و برای من در محله و مدرسه شکل گرفت اما به مرور تغییر کرد و از سال 68 که وارد تئاتر و بازیگری شدم، دوستانم بیشتر همکارانم در این حرفه هستند. دیگر آن دوستان خیلی قدیمی را شاید مثل قدیم نبینم و گاهی تلفنی با هم صحبت کنیم. البته با دوستان تئاتری و حوزه بازیگری هم زیاد در ارتباط نیستیم مگر برای کار. این را هم بگویم شرایطی که کرونا ایجاد کرد، کلا روی روابط تاثیر گذاشت و ملاقاتها را محدود کرد. این هم کار خدا بود که به ما انسان ها ثابت کند با همه ادعاهایی که داریم و این که همه جهان و شرایطش تحت کنترل مان است، هنوز خیلی مانده از پس یک ویروس کوچک برآییم. با همه اینها به نظرم تعداد و سطح روابط و دوستی هایی که داریم مهم نیست، مهم عمق دوستی هاست. شاید ما فقط یک دوست داشته باشیم که حتی با شنیدن نامش حالمان خوب می گردد. حتی گاهی یک دوست را از دست داده ایم و او در این جهان نیست اما همین که نامش را می شنویم و یاد خاطره ای از او می افتیم، آنقدر حالمان خوب می گردد که ده ها آدم دیگر نمی توانند این حس را در ما به وجود آورند؛ این یعنی دوستی.گاهی رفیقی داریم که خیلی از ما دور است اصلا در یک قاره دیگر زندگی می نماید اما سطح صمیمیت و همزبانی و همدلی ما به قدری زیاد است تا نامش را می شنویم احساس می کنیم چقدر مشتاق ملاقات اوییم. به نظرم این اشتیاق عمق دوستی و رفاقت را نشان می دهد. همان تعارف قدیمی مشتاق ملاقات، قدیمی ترین و کاربردی ترین فرمول دوستی است.اگر از ته دل مشتاق ملاقات فردی هستیم و دلمان عمیقا برای او تنگ می گردد، یعنی او را به عنوان بهترین دوستمان قبول داریم. دوست این نیست که فقط در شرایط اضطرار و سختی به یاد او بیفتیم و سراغ او را بگیریم. دوست به نظرم یعنی کسی که حس و حال ما را خوب می نماید.در دوره کرونا به خصوص در سال اول که شرایط خیلی سخت بود، شرایط من هم سخت و سخت شد چون خیلی از کارها تعطیل شد.اما در این شرایط سخت پا پیش نگذاشتم که از دوست و رفیقی یاری بگیرم. با خودم گفتم شاید شرایط او هم مناسبت نباشد پس چرا باید شرمسار اش کنم. در این دوره رابطه خودم را با بهترین و یگانه ترین دوستم بهتر و محکم تر کردم و مدام زیر لب گفتم: یا رفیق من لا رفیق له.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه خبرنگاران