بایدهای تداوم حیات گردشگری مازندران در روزهای کرونایی - مجله تار و سه تار

برای سفر با تور پوکت تابستانی همراه ما باشید. هیچ جا بهتر از سواحل زیبای تایلند نمیتواند خستگی را از تن شما بدر کند و تجربه آرامش را به شما بدهد.

داستان چیست؟

استان مازندران از دیرباز به عنوان استان مسافرپذیر و مردمان آن به عنوان مردمی مهمان نواز شهره بوده اند. شهرت مهمان نوازی، همجواری با پایتخت و قرار دریافت در جهت شهر زیارتی مشهد، مازندران را جز پرمسافرترین و پر ترددترین مناطق کشور به ثبت رسانده است.

عظیمی این صنعت به گفته بعضی از کارشناسان حوزه جهانگردی با توجه به نوسانات قیمت این روزها به بیش از 50 هزار میلیارد تومان می رسد، صنعتی که سالانه میزبان 30 میلیون مسافر است و حدود 200 هزار نفر نیروی انسانی در آن به صورت مستقیم مشغول کارند یا به نوعی به آن وابسته هستند.

علاوه بر اینکه مازندران در نگاه مسافران و جهانگردان از جاذبه خاصی برخودار است، بلکه در سطح ملی نیز به این استان به عنوان پیشرو در صنعت توریسم برای موفقیت در اقتصاد غیرنفتی نگریسته می گردد. در سال های اخیر و با توجه به حرکت کشور به سمت اقتصاد غیرنفتی، شاهد سرمایه گذاری دولت در بخش جهانگردی به خصوص در استان مازندران هستیم، سرمایه گذاری هایی که اعداد و ارقام آن نشانگر اهمیت جهانگردی این استان در اقتصاد ملی است.

طبق گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی مازندران، اشتغال مستقیم ایجاد شده در تاسیسات جهانگردی استان در دولت تدبیر و امید رشد 140 درصدی داشته است. آمارها نشان می دهد که در سال 92 حدود 6 هزار و 790 نفر به صورت مستقیم در صنعت توریسم استان فعال بودند و بدون در نظر دریافت شرایط پیش آمده کرونایی تا پیش از خاتمه سال 98 این رقم به 16 هزار و 23 نفر رسید که این عدد در بخش اشتغال غیر مستقیم حدود 150 هزار شغل است.

مدیرکل میراث فرهنگی مازندران این میزان افزایش فرصت شغلی جهانگردی استان را ناشی از ایجاد زیرساخت های خدماتی و فراهم کردن تسهیلات و همچنین تسهیل ورورد سرمایه گذاران به بخش جهانگردی دانست و گفت: بدون در نظردریافت سرمایه گذاری دولت در بخش زیرساختی نمی توان این حجم از سرمایه گذاری در استان را شاهد بود.

سیف الله فرزانه همچنین به افزایش 100 درصدی ظرفیت اقامتگاه های جهانگردی استان در دولت یازدهم و دوازدهم اشاره نمود و اضافه نمود: ظرفیت جهانگردی استان از حدود 668 هزار نفر به یک میلیون و 245 هزار نفر رسیده است.

وی با بیان اینکه در سال 92 مبلغ سرمایه گذاری در صنعت جهانگردی استان برای ساخت تاسیسات جهانگردی 34 میلیارد تومان بود، گفت: سرمایه گذاری با این هدف در سال گذشته به بیش از 440 میلیارد تومان رسید. همچنین در هشت سال اخیر یک هزار و 46 میلیارد تومان سرمایه گذاری در حوزه تاسیسات جهانگردی استان به بهره برداری رسید که در تاریخ صنعت جهانگردی استان بی سابقه بود.

اما تمام جهانگردی مازندران همانند عظیمان این صنعت وارد کمای ناخواسته کرونایی شد. شیوع ویروس کرونا که از اسفند ماه سال گذشته مهمان مازندران شد و همچنان ادامه دارد ، پیامدهای متفاوتی برای صنعت جهانگردی مسافرخیزترین استان کشور داشت. خسارات سنگین حدود 2 هزار میلیارد تومانی این ویروس به جهت تعطیلی تاسیسات جهانگردی در بهترین زمان درآمدی سال به نوعی توانست برای چند ماه اقتصاد جهانگردی استان را فلج کند.

تعطیلی صنعت جهانگردی با توجه به اینکه 30 درصد از درآمدهای مالیاتی استان از این محل تامین می گردد می تواند عددی عظیم باشد. حتی به گفته مسئولان مالیاتی مازندران شیوع ویروس کرونا حدود 80 میلیارد تومان درآمد مالیاتی استان را کاهش داد.

البته در کنار خسارت ها، کرونا فرصت های جدیدی برای جهانگردی مازندران ایجاد کرد که شاید در شرایط عادی کمتر مدیر یا برنامه ای توانایی ایجاد چنین فرصت هایی را داشت. یکی از این فرصت ها تعطیلی اسکان مسافران در پلاژهای دولتی و مدارس بود. این اماکن در ایام شلوغ جهانگردی مانند تعطیلات عید و تابستان رقیب جدی تاسیسات جهانگردی بودند و به نوعی خدمات تقریبا رایگان آنان حجم قابل توجهی از جهانگردان را به سمت خود جذب نموده و مانع از درآمدزایی واقعی می شد.

حال با توجه به پیش بینی تداوم شیوع ویروس کرونا در امسال و شاید هم سال های دیگر، صنعت جهانگردی احتیاجمند بازبینی های اساسی است. حتی گویا تعطیلی نیز راه حل ای برای مبارزه با کرونا نیست، زیرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان طولانی شدن تعطیلی در یک بخش مالی اثراتش را بر مردم ذینفع و همچنین تبعات منفی بر روابط اجتماعی خواهد گذاشت.

جهانگردی کرونا را به رسمیت بشناسد

یک کارشناس جهانگردی و جهانگردی پیرامون بایدهای تداوم حیات جهانگردی مازندران در روزهای کرونایی گفت: نخستین گام این است که فعالان حوزه جهانگردی مازندران بپذیرند سایه ویروس کرونا تا آینده ای نامعلوم بر سر اقتصاد و سلامت جامعه وجود خواهد داشت تا بتوانند راه حلی برای سازگاری این صنعت با شرایط جدید پیدا نمایند.

مریم کلهر پیرامون بایدهای تداوم حیات جهانگردی مازندران در روزهای کرونایی اضافه نمود: برداشتن این گام باعث می گردد فعالان بخش جهانگردی با واقعیت رو به رو شوند و برنامه ریزی و مدیریت خود را بر حسب حضور طولانی مدت کرونا تغییر دهند و از شیوه هایی استفاده نمایند که بیشترین ضریب امنیت و آرامش را به مسافران و گردشکران بدهد.

وی گفت: اگر فعالان بخش جهانگردی به این درک برسند و مطابق آن گام بردارند ، به طور قع با استقبال مسافران همراه خواهند شد. به عبارتی درک شرایط و پیش بینی راهکارهای مناسب سبب می گردد تا اجرای داوطلبانه پروتکل های بهداشتی توسط جهانگردان توجیه پذیر گردد ولی تا زمانیکه خود فعالان بخش جهانگردی شرایط موجود را به رسمیت نشناسند و منتظر بمانند تا شرایط تغییر نموده و با خودش را با آنها وفق بدهد، نباید انتظار داشته باشند که جهانگرد با قبول ریسک خودش را ملزم به استفاده از مجموعه های رسمی جهانگردی بداند.

صنعت جهانگردی راه خود را از سنت جدا کند

این کارشناس جهانگردی و جهانگردی گفت: مهمترین و اصلی ترین قدمی که جهانگردی باید در شرایط کرونایی بردارد، جداسازی راه خود از جهانگردی سنتی یا رهگذر پذیری است.

کلهر اضافه نمود: جهانگردی در استان مازندران بر خلاف دیگر نقاط جهان یاحتی بعضی مناطق ایران کاملا سنتی و برپایه مهمان نوازی دست و دل بازارنه است. این ضعیت نه تنها درآمدی واقعی را برای مردم استان ندارد، بلکه نوعی هرج و مرج را ایجاد می نماید که به وضوح در این مدت در سواحل و مناطق مختلف شاهد بودیم. این شرایط گذشته از این که زمینه مساعدی را برای انتقال ویروس کرونا فراهم می نماید، سبب می گردد تا بخش رسمی جهانگردی به خاطر از دست دادن درآمدزایی هر روز ضعیف تر گردد در حالیکه اگر فعالانه با شرایط موجود برخورد کند می تواند درآمدزایی اش را تقویت نموده و امکان هزینه برای فراهم نمودن شرایط مناسب را مهیا کند.

وی بر جهانگردی مدیریت شده تاکید نمود و گفت: منظور از این که صنعت جهانگردی باید راهش را از جهانگردی سنتی جدا سازد این است که مسافران در قالب مدیریت شده وارد مقصد شوند و با در نظر دریافت یک ساختار تعریف شده از جاذبه های جهانگردی دیدن نمایند و سپس به مبدا بازگردند.

این کارشناس جهانگردی تاکید نمود: خوشبختانه ویروس کرونا زمینه پایه ریزی جهانگردی مدیریت شده را برای مازندران کاملا فراهم نموده است، چون در شرایط حاضر با توجه به تاثیری که کرونا بر فرصت های جهانگردی شهروندان گذاشته، این زمینه را در آنها ایجاد نموده که به هزینه کردن بیشتر برای برخورداری از فرصت جهانگردی امن تن بدهند. الان زمانی است که جهانگردی مازندران باید از لاک چه کنم چه کنم خارج گردد. باید برای جهانگردی برنامه ریزی شده با اطمینان دادن به جهانگردان جهت محافظت از آنها در برابر کرونا برنامه های لازم را ارائه دهد. اکنون براحتی می توان چنین جهتی را باز کرد.

کلهر شرح داد: اکنون بهترین فرصت است که بسته جهانگردی مناسب شرایط کرونایی تعریف و تبلیغ گردد. در چنین بسته ای باید تمام احتیاجهای جهانگرد با توجه به شرایط کرونایی دیده گردد. قطعا جهانگردان وقتی چنین بسته ای به آنها پیشنهاد گردد، حاضرند هزینه اش را بپردازند، چون خودشان می دانند که جهانگردی در شرایط کرونایی چارچوب های خاص خودش را دارد و هزینه بر است.

وی اضافه نمود: مثلا کرونا شرایطی را ایجاد نموده که اغلب مسافران دیگر در فضای عمومی آرامش ندارند و سعی می نمایند در محیط هایی اقامت نمایند که بیشترین ضریب امنیت و سلامت را فراهم کند و در این میان مجموعه های اقامتی و تفریحی که از نظر پروتکل های بهداشتی پیشرو هستند مورد اعتماد مسافران قرار می گیرند، ولی متصدیان این مجموعه باید بدانند که خدماتشان نباید در حد فراهم کردن محل اقامت باشد، چون در این صورت دستیابی به چنین فضایی در بخش سنتی به صورت خانه ها و ویلاهای اجاره ای فراهم است. باید در کنار اقامتگاه ، برای خورد و خوراک، پر کردن وقت جهانگرد در طول روز و گشت و گذارشان برنامه ارائه دهد.

کیفی سازی

یک راهنمای تورهای جهانگردی گفت: برای زنده نگه داشتن جهانگردی در شرایط کرونایی بهترین راه تکیه بر کیفی سازی خدمات و عبور از جهانگردی توده ای یا رقمی است.

روح الله فدایی اضافه نمود: کیفت بخشی به اقامتگاه ها ، تفریحات و سرگرمی از عوامل مهم در کشش جهانگردان است، زیرا کیفیت همیشه با امنیت ، سلامت و اعتماد همراه است که این روزها ضرورت سفر محسوب می گردد. در واقع این روزها جای اعتمادسازی برای جهانگردان کاملا خالی است. بسیاری از خانواده های ایرانی طی هفت ماه گذشته از خانه نشینی خسته شده اند. حتی آنهایی هم که به سفر رفته اند، به خاطر دلهره از احتمال ابتلا به کرونا از سفرشان لذت کافی نبرده اند. همه این شهروندان در انتظار دریافت خدمات جهانگردی در شرایط کرونایی با چاشنی اعتماد و اطمینان هستند.

این راهنمای تورهای جهانگردی شرح داد: مثلا در هفته های اول شیوع کرونا مردم برای رفتن به بازار و خرید کردن آن هم جهت تامین احتیاجمندی های اولیه شان واهمه داشتند و نگران بودند و در این میان عده ای آدم صاحب سلیقه و فکر مالی کسب و کار تامین احتیاجمندی های شهروندان را راه اندازی و برایش تبلیغ کردند و اکنون از این فرصت برای درآمدزایی بدرستی استفاده می نمایند با این که دیگر مانند هفته های اولیه مردم دلهره ندارند ولی بخشی از همین مردم یاد گرفته اند که دیگر برای هر خریدی به بازار نروند و به خرید آنلاین احتیاجمندی هایشان معتاد شده اند.

وی اضافه نمود: در گذشته جمعیت مسافران بسیار بالا بود و بدلیل بالا بودن تقاضا در مقابل عرضه کم، مسافران تن به هر نوع اقامتی می دادند، اما امروزه باید به سختی مسافران را راضی نگه داشت و یکی از رازهای موفقیت ارائه خدمات با کیفیت در تمام زمینه ها است. مثلا در همین چند ماه گذشته بلاخره ورود جهانگرد به مازندران صفر نشد اگر چه کاهش یافت. اکنون فعالان جهانگردی در بخش رسمی باید پیش خودشان حساب و کتاب نمایند که چه تعداد یا درصدی از همین میزان مسافر و جهانگرد وارده به مازندران در شرایط کرونایی را جذب نموده اند ؟

این راهنمای تور جهانگردی گفت: اگر حتی در این میان تنها یک خانواده جهانگرد هم در شرایط کرونایی خارج از حوزه جهانگردی رسمی و اقامتگاه های رسمی مازندران فرصت مسافرت و جهانگردیش را گذرانده باشد، بخش رسمی باید از خودش بپرسد که چرا همان یک خانواده، بخش غیررسمی را با این همه ریسک برای سلامتی خودش و خانواده اش قبول نموده و به بخش رسمی اعتما ننموده است؟

جهانگردی هوشمند

این دانشجوی جهانگردی بر ضرورت هوشمند شدن جهانگردی مازندران تاکید نمود و گفت: کشورهای پیشرو در صنعت جهانگردی در جهت جهانگردی هوشمند قدم برداشته اند و در حال تطبیق خود با این شرایط هستند.

فدایی منظور از جهانگردی یا سفر هوشمند را هوشیاری وآگاهی مسافر و میزبان از شرایط سلامت مقصد ، اشتراک این اطلاعات، رفتار هوشیارانه بر اساس پروتکل های اجتماعی و عبور نکردن از تعاملات مجاز دانست و اضافه نمود: یکی از ویژگی های جهانگردی هوشمند آنالیز کامل مقصد از سوی مسافر است تا نه تنها درک بهتری از مسافرت داشته باشد، بلکه طبق احتیاج جامعه هدف رفتارهای اجتماعی از خود بروز بدهد.

وی گفت: در جهانگردی هوشمند سطح تعاملات افراد تعریف شده است و نباید کسی از فاصله معنادار خود چه از لحاظ فرهنگی و چه از لحاظ بهداشتی عبور کند.

فدایی یکی دیگر از ویژگی های جهانگردی هوشمند را بهره مندی مسافر از توصیه های بهداشتی دانست و اضافه نمود : متاسفانه در جهانگردی سنتی فرد براساس خواست و تمایلات آنی خود رفتار می نماید و توجهی به اطراف و جامعه پیرامونی ندارد.

او تاکید نمود: صنعت جهانگردی احتیاجمند تحولاتی اساسی است که باید ریشه ای، دقیق و قابل نظارت باشد و در غیر این صورت در آینده نه چندان دور شاهد زنجیره ورشکستگان این حوزه در استان خواهیم بود.

فدایی گفت: مسائل صنعت جهانگردی با تزریق پول و وام های کم بهره حل نمی گردد، زیرا جهانگردی باید نگاه خود را به واقعیت تغییر یافته پیرامون اصلاح و بازنویسی کند.