جنگل های بارانی آمازون در مبارزه با تغییرات اقلیمی کم آوردند - مجله تار و سه تار

جنگل های آمازون در حال واگذاری رقابت با تغییرات اقلیمی است؛ چون کوشش های درختان جنگلی برای سازگاری با شرایطی خشک تر آن قدر سریع نیست که پابه پای گرم شدن کره زمین پیش برود.

تیمی به رهبری دانشگاه لیدز و با همراهی دانشمندان بین المللی به این نتیجه رسیدند که درختان جنگل آمازون، بزرگ ترین جنگل بارانی دنیا، در حال خشک شدن هستند و رشد آن ها از دهه 1980 به بعد کاهش یافته است. محققان دریافتند که زیست بوم جنگل بارانی آمازون در حال سازگار شدن با شرایط خشکسالی است، ولی نه آن قدر سریع که خود را به پای محیط زیست برساند. این تیم، درختان را به صورت فرد به فرد و با استفاده از سوابق طولانی مدت درختان که در مدت 12 سال گذشته ثبت شده اند آنالیز کردند تا مسیر زندگی آن ها را در حوضه آمازون مورد ردیابی قرار بدهند.

تحقیقات آن ها حاکی از آن است که درختان رطوبت پسند در مقایسه با سایر گونه های گیاهی با سرعت بیشتری در حال نابودشدن هستند و هیچ درخت دیگری که با شرایط آب و هوایی خشک سازگاری داشته باشند، جای آن ها را نمی گیرد. کارشناسان بر این باورند که خسارات ویرانگری وارد شده به جنگل های استوایی، ناشی از خشکسالی های شدیدی است که تاثیرات آن ها، دهه ها ادامه خواهد داشت.

دکتر آدریان مولبرت، از دانشکده جغرافیا در دانشگاه لیدز، گفت که زیست بوم از واکنش نشان دادن به این اندازه از تغییرات اقلیمی ناتوان است:

داده ها حاکی از آن است که خشکسالی هایی که در دهه های گذشته به حوضه آمازون رسیده اند پیامدهای جدی برای ترکیب جنگل داشته اند و موجب بالاتر رفتن نرخ مرگ ومیر در گونه هایی از درختان شده است که نسبت به خشکسالی آسیب پذیرتر هستند. درختانی که آمادگی بیشتری برای بقا در شرایط آب و هوایی خشک تر دارند ولی از رشد جسمانی کافی برخوردار نیستند نیز از این آسیب ها بی نصیب نمانده اند.

محققان متوجه شدند که این تغییرات اقلیمی، علاوه بر بازنده، برندگانی هم دارد. درختان بزرگ تر، که عمدتا از گونه های تشکیل دهنده سایبان جنگل هستند گوی رقابت را از سایر گیاهان کوچک تر ربوده اند. تصور بر این است که آن ها بهره بیشتری از دی اکسید کربن موجود در اتمسفر می برند که موجب می گردد رشد سریع تری را تجربه نمایند. علاوه بر این، درختان پیشگام - درختانی که به سرعت می رویند و جای خالی درختانی که از بین رفته اند را پر می نمایند - هم عملکرد نسبت خوبی در این شرایط دارند.

دکتر کایل دکستر، از دانشگاه ادینبورگ و یکی از محققان مشغول در این پروژه، می افزاید:

تاثیر تغییرات اقلیمی روی جوامع جنگل، عواقب سنگینی برای تنوع زیستی در جنگل های بارانی با خود به همراه داشته است.

گونه هایی که بیشترین آسیب پذیری را نسبت به خشکسالی دارند، دو برابر سایر گیاهان این خطر را احساس می نمایند؛ چراکه آن ها معمولا در محل های محدودتری در قلب جنگل آمازون می رویند که به این معنا است که در صورت ادامه دار شدن این روند، خطر انقراض آن ها را تهدید می نماید.

او در ادامه گفت:

یافته های ما بر لزوم اتخاذ اقدامات سختگیرانه برای محافظت از جنگل های بارانی موجود که از گزند خشکسالی ها در امان مانده اند، تاکید می نماید.

جنگل زدایی برای مقاصد کشاورزی و دامپروری شدت خشکسالی در منطقه را تشدید نموده و باعث بیشتر شدن اثرات تغییرات اقلیمی در دنیا شده است.

گزارشی از این پژوهش در ژورنال گلوبال چنج بیولوژی (Global Change Biology) منتشر شده است.

چند نکته

• جنگل بارانی آمازون، لطفی بزرگ از جانب طبیعت به انسان ها است؛ زیرا درختان این جنگل بخش بزرگی از دی اکسید کربنی که انسان ها در هوا منتشر می نمایند را جذب خود می نماید.
• جنگل زدایی باعث شده است که جنگل های استوایی، بیشتر از آن که دی اکسید کربن جذب خود نمایند، آن را منتشر نمایند.
• شدت آسیب های وارد شده به جنگل های استوایی به وسیله انسان ها به قدری زیاد است که آن ها در حال حاضر بیشتر از آن که از سیاره محافظت نمایند، آن را آلوده می نمایند.
• جنگل ها و اقیانوس های سیاره حفره های مکنده مهمی هستند که مانع از رسیدن گازهای آلوده نماینده به اتمسفر می شوند.
• جنگل های انبوه آمازون به تنهایی 600 میلیون تن از کربن موجود در هوا را در هر سال استنشاق می نمایند.

• اما یک پژوهش نو فاش کرد که شمار زیادی از درختان جنگل های استوایی کم شده است؛ طوری که حالا این جنگل ها بیشتر از آن که کربن جذب خود نمایند، آن را فراوری می نمایند.
• این مشکل به خاطر وجود صنایع بزرگ چوب، استفاده از درختان به عنوان منبع سوخت به وسیله کشاورزان، آتش سوزی ها و شیوع بیماری در جنگل است.
• محققان، اندازه خالص کربنی که در اثر سوزاندن یا مردن این درختان در اتمسفر منتشر می گردد را محاسبه کردند و به این نتیجه رسیدند که، با احتساب اندازه کربنی که در خود ذخیره می نمایند، این جنگل های بارانی سالانه 425 تراگرم کربن فراوری می نمایند.