شورایاران سرمایه اجتماعی محله اند - مجله تار و سه تار

نهادی که برگرفته از رأی مردم است و قرار است منتخبانش زمینه ساز مشارکت اهالی در شناسایی کمبودهای محله باشند. انتخاباتی که به گفته سعید شاه میر معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه، داوطلبان این بار با برنامه و دغدغه بیشتری پا به عرصه انتخابات گذاشته اند. با او درباره شورایاری ها و نقش و عملکردشان در منطقه گپ زدیم.

بعضی شهروندان باور دارند به کوچه یا محله زندگی آنها رسیدگی کافی نمی گردد. این حرف را تا چه اندازه قبول دارید؟

شهر، اجزای مختلفی دارد که پلاک و کوچه کوچک ترین جزء آن است. مسائل هر معبر و گذری با مدیریت شهری در حوزه های عمرانی، خدماتی، شهرسازی و ترافیک ارتباط مستقیم دارد. رفع کردن مسائل مربوط به کوچه ها و پلاک ها را نباید تنها از شهرداری انتظار داشت، چراکه مدیریت شهری این امکان را ندارد که بتواند به همه مسائل در اجزای مختلف شهر رسیدگی کند. چنین گلایه هایی را می توان از این منظر مورد توجه قرار داد.

برنامه ای برای اینکه بتوانیم به این مسائل خرد رسیدگی کنیم، داریم؟

برنامه وجود دارد. به عنوان مثال، اکنون در آستانه برگزاری انتخابات شورایاری ها هستیم. شعاری که برای این دوره از انتخابات، انتخاب شده است شهر از کوچه هایش شروع می گردد است. واقعیت این است اگر می خواهیم شاهد تغییرات اساسی و جامعی در منطقه باشیم، وقوع این تغییرات بدون همراهی مردم رخ نمی دهد. به گمانم شهروندان دارای یک پلاک در کوچه خود، باید آستین همت بالا زده و برای رفع کردن مشکل کوچک کوچه خود بدون احتیاج به استفاده از ظرفیت شهرداری اقدام نمایند. با این کار، مشارکت اهالی در نگهداشت کوچه و محله بیشتر می گردد. چنین رویکردی در همه محله ها می تواند سبب تحول منطقه و شهر و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی ساکنان گردد.

این مشارکت را چه کسی باید جلب و راهنمایی کند؟ آیا قرار است شهرداری در این حوزه ها ورود کند؟

کسی می تواند مردم را وارد این کارزار و پویش کند که اعتماد مردم را داشته باشد. باور دارم شورایاران به دلیل ارتباط نزدیکی که با مردم دارند و با رأی آنها در محله ها و کوچه ها انتخاب می شوند، می توانند موتورمحرک چنین حرکتی در کوچه ها و محله های منطقه باشند. بی تردید شهرداری هم با شنیدن نظرهایی که از سوی شورایاران و به نمایندگی از مردم طرح می گردد، می کوشد با مشارکت آنها و با استفاده از توان و ظرفیت های خود در رفع کردن مسائل کوچه و محله اقدام کند.

فکر می کنید شورایاران می توانند بار چنین مسئولیتی را به دوش بکشند؟

در این دوره نقش و مشارکت شورایاری ها به نسبت گذشته بیشتر حس خواهد شد. امروز شرایط به گونه ای است که همه مسئولان به این نتیجه رسیده اند که امور را باید با یاری مردم و با مساعدت شورایاران ساماندهی نمایند. چنین نگاهی سبب می گردد شورایاران صندلی مهمی در مدیریت شهری داشته باشند و بتوانند به وظایف محوله خود به درستی جامه عمل بپوشانند.

پس به گمان شما در این دوره شورایاران باید با برنامه عمل نمایند؟

وقتی افرادی که داوطلب نمایندگی مردم در شورایاری شده اند آنالیز می کنم می بینم بسیاری از این افراد برای آزمودن اینکه رأی می آورند یا خیر کاندیدا نشده اند بلکه با برنامه وارد کارزار انتخابات شده اند. استقبال و حضور افراد توانمند و متخصص در انتخابات شورایاری منطقه نشان از دغدغه و برنامه آنها برای رفع کردن بخشی از مسائل است. حضور پرشور داوطلبان انتخابات شورایاری بی شک منجر به افزایش مشارکت مردم و در نتیجه تحقق برنامه های مدیریت شهری در محله ها می گردد.

می توان این گونه نتیجه گرفت که با حضور افراد با ایده های تازه و توانایی های علمی بالاتر، شاهد ایجاد درآمدهای پایدار برای شهر و شهرداری باشیم؟

فکر می کنم کسب درآمد از فعالیت های اجتماعی و فرهنگی بخش کوچکی از مأموریت های این حوزه است. باور دارم حضور نیروهای نخبه، ثبت نام پرشور افراد داوطلب برای نمایندگی مردم در شورایاری ها و حضور مردم پای صندوق های رأی، سرمایه اجتماعی ارزشمندی است که خود زمینه ساز توسعه پایدار خواهد شد. به عنوان مثال اگر در کوچه ای نقطه بی دفاع شهری وجود دارد، اهالی کوچه با یاری شورایار موضوع را نخست با ایجاد یک روشنایی رفع نمایند و اگر نتوانستند آن را از دستگاه های فراسازمانی مانند برق پیگیری نمایند و به نتیجه برسانند. کارکرد سرمایه اجتماعی همین است و اگر بتوانیم حتی یک مشکل را به این روش رفع کنیم آن موقع سرمایه اجتماعی جواب می دهد. ایجاد این سرمایه اجتماعی مهم تر از به دست آوردن منافع مادی برای شهرداری است.

اما بعضی شورایاران می گویند خواسته هایشان آن گونه که باید و شاید رسیدگی نمی گردد.

موضوع های بسیاری وجود دارد که شورایاران آن را طرح می نمایند و خواستار رفع کردن آن هستند. متأسفانه در بسیاری از مواقع شورایاران تنها طرح مشکل می نمایند و برای مدتی در جلسه های مختلف آن را مطرح می نمایند. شهرداری به دلیل محدودیت های اقتصادی نمی تواند به سرعت مسائل را رفع کند. نبود پیگیری های بعدی منجر به فراموشی مسائل می گردد. متأسفانه پیگیری موارد طرح شده کمتر از سوی شورایاران انجام می گردد و به گمانم در این حوزه، پیگیری را می توان حلقه مفقوده این بخش دانست.

نهاد شورایاری باید چه تغییری در رویه خود بدهد تا موفقیت بیشتری در پاسخ به خواسته های ساکنان محله داشته باشد؟

شورایاران باید بر یک مسئله در محله خود متمرکز نمایند و با پیگیری آن از سوی مسئولان شهرداری و حتی فراتر از شهرداری، گام عملی برای تحقق درخواست مردم بردارند. شورایاران نباید خود را در چهارچوب شهرداری محصور نمایند و موارد محله را باید در نشست با مسئولان دولت محله پیگیری نمایند تا به نتیجه برسند.

بارها شنیده ایم که می گویند شورایاران زبان گویای مردم محله با مسئولان و مسئولان با مردمند. آیا شورایاران یاریی هم به تسهیلگری در روند اداره امور شهر داشته اند؟

موارد بسیاری بوده است که شورایاران نقش تسهیلگر را برای اجرای برنامه های شهرداری ایفا نموده اند. در حوزه آسیب های اجتماعی و ساماندهی فضای بی دفاع شهری در بعضی محله ها، این تسهیلگری نمود زیادی دارد. به عنوان مثال با یاری شورایاری ها 60 نقطه بی دفاع شهری در محله پامنار و امامزاده یحیی(ع) شناسایی شد و 10 مورد آن در محله امامزاده یحیی(ع) رفع شد. ساماندهی معتادان محله های شوش، هرندی و مولوی انجام شد و با یاری شورایاران، مخالفت های اجتماعی برای ساخت 2 مرکز کاهش آسیب به حداقل رسید.

در این دوره نقش و مشارکت شورایاری ها به نسبت گذشته بیشتر حس خواهد شد. امروز شرایط به گونه ای است که همه مسئولان به این نتیجه رسیده اند که امور را باید با یاری مردم و با مساعدت شورایاران ساماندهی نمایند

براساس تازه ترین آمارهای منتشر شده از مشارکت پذیری مردم پایتخت، ساکنان تکه دوازدهم شهر تهران رتبه نخست مشارکت پذیری را از آن خود نموده است. این موضوع سبب شده است، آمار ثبت نام نمایندگان در انتخابات شورایاری ها به نسبت جمعیت ساکن منطقه، در مقایسه با مناطق دیگر بالاتر باشد.