همه خودرو های پلیس در ایران از ابتدا تا به امروز - مجله تار و سه تار

امروز خودرو با هر شکل و فرمی، نقشی بی بدیل و انکارناپذیر در زندگی ما دارد. فرقی نمی نماید کجا باشیم، حتماً در شبانه روز احتیاج به یک خودرو داریم. یکی از کاربرد های مفید و البته حیاتی در زندگی ما خودروی نیرو های امنیتی به خصوص پلیس است.

در ایران دو نیروی انتظامی مشغول خدمت رسانی هستند: پلیس انتظامی و پلیس راهور. هر دو یگان در تاریخ معاصر کشورمان از خودرو های نسبتاً خوبی برخوردار بوده اند. خودرو های یگان های انتظامی باید کم استهلاک، راحت، کم مصرف، آلایندگی پایین، دوام بالا و از قدرت و توانایی های فنی بالایی برخوردار باشند.

در این مقاله نگاهی گذرا خواهیم داشت به خودرو های پلیس در ایران.

Mercedes Benz 170S

جزو اولین خودرو های نیروی شهربانی آن روز ها یک بنز قدرتمند با توانایی فنی بالا بود. مدل 170، یک بنز با موتورِ قدرتمند 4 سیلندر به حجم 1679 سی سی بود که با 38 اسب بخار قدرت به حداکثر سرعت 122 کیلومتر بر ساعت می رسید.

این بنز میان سایز از نسخه های لوکس فراوریات بنز در دهه 40 میلادی بود و با انتخاب آن وجه ای بین المللی به نیروی انتظامی ایران تزریق شد. البته در آن موقع هنوز چراغ گردان و یا بی سیم بر روی این خودرو ها نصب نمی شد و تنها با لوگو و نوشته شهربانی و رنگ مشکی و سفید قابل تشخیص بودند. نمونه سالم آن را هنوز هم می توان یافت.

volkswagen beetle

بیتل محبوب دنیا با موتور هواخنک مجذوب کننده خودش یادگاریِ ارزشمندی شد از هیتلر و پورشه. رکورددار در بخش های مختلفی مثل دوام و تیراژ فراوری که برای مقطعی نیز در خدمت شهربانی ایران بود. با داشتن یک موتور 1131 سی سی و با قدرت 30 اسب بخار این بیتل زیبا به حداکثر سرعت 100 کیلومتر بر ساعت می رسید. البته بعد ها تغییراتی در بخش فنی آن اعمال شد که باعث بهبود توانایی هایش بود، اما نکته قوت آن دوام و توانایی حمل پنج سرنشین بود.

Mercedes benz w180

مدل بعدی بازهم از آلمان است. البته در آن سال ها بیش تر مدل های آلمانی و البته بعضاً مدل های آمریکایی مشغول خدمت رسانی بودند. مدل مجذوب کننده w180 با یک موتور 6 سیلندر با حجم 2195 سی سی و با قدرتی معادل 99 اسب بخار توانایی رسیدن به سرعت 160 کیلومتر بر ساعت را داشت و عملاً هیچ شانسی برای مجرمان باقی نمی گذاشت. این مدل نیز از فراوریات سطح بالای بنز محسوب می شد.

dodge royal

خودروی بعدی این لیست از آمریکایی های پرطرف دار است. دوج رویال از اوایل دهه 40 به مدت یک دهه مشغول به خدمت شد. البته تعداد کمی از آن ها در اختیار نیرو های پلیس بود. به رسم فانتزی های هیجان انگیز آن دوره این دوج نیز به شکل یک سفینه طراحی شده بود و ابهت خاصی داشت. این خودرو با یک موتور 8 سیلندر با 189 اسب بخار قدرت و با قیمتی فراتر از 2000 دلار از نسخه های خاص خودروی پلیس ایران محسوب می گردد.

Mercedes Benz w114

باز هم بنز باز هم آلمان. نسخه w114 که با مدل 230 آن را می شناسیم نیز از جان سخت های پلیس بود. در کنار خود یاران بسیاری دید که هیچ کدام دوام و توانایی او را نداشتند. با دارا بودن یک موتور 6 سیلندر با سیستم سوخت رسانی نو، این بنز در مدل پایه توانایی فراوری بیش از 115 اسب بخار را داشت. البته دوام خود را مدیون همکاری مرکز بوش می دانست. این بنز در مدل های مختلف فراوری و به محبوبیت بالایی رسید.

land rover defender

دیفندر را شاید بتوان اولین جان سخت همه جا رو نامید. با توجه به تنوع بالای جغرافیایی کشورمان احتیاج بوده و هست تا خودرو های مختلفی برای خدمت خریداری شوند. برای محور های کوهستانی و برف گیر نیز این بریتانیایی سخت کوش مدنظر نهاده شد. هر چند قانون منع استفاده از وسایل وارداتی در آن سال ها این خودروی دوست داشتنی را زود از چرخه خارج کرد، اما قطعاً جزو قابل احترام ترین خودرو های این لیست است.

Mercedes Benz 250

6 سیلندر خراب نشویِ بنز را به مدت دو دهه در اختیار ناوگان انتظامی داشتیم که حتی در روز های سخت جنگ نیز دست از خدمت برنداشت و انصافاً از خوب های نیرو های پلیس بود. با داشتن یک موتور 6 سیلندر و با قدرتی فراتر از 150 اسب بخار این بنز توانایی رقابت با هر مدل را داشت و در عمل دست رجحان را به مردان قانون می داد.

Peykan

شاید غیرمنتظره بود حضور پیکان در کادر خدمتی نیرو های انتظامی. پیکان نه سریع بود و نه کم مصرف، استهلاک بالایی داشت و اصلاً خودروی راحتی نبود، اما در بحبوحه جنگ و مسائل فراوان دهه 60 و البته اوایل دهه 70 پیکان نیز به ناوگان پلیس پیوست. پیکان فراوری داخل بود و مقرون به صرفه تر تمام می شد. قطعات یدکی آن نیز مقرون به صرفه و فراوان بودند و تعمیراتش هم بسیار آسان تر از رقبای پیشرفته آمریکایی و آلمانی اش بود.

Toyota Cressida

با آغاز دهه هفتاد و خاتمه جنگ تحمیلی ناوگان پلیس که حالا خیلی خسته و از کارافتاده شده بود احتیاج داشت با ترمیمی اساسی کارآمد گردد. با بهبود روابط دیپلماتیک ایران با کشور ژاپن، این بار مسافری از سرزمین آفتاب مهمان کشورمان شد. ساخته باکیفیت، بادوام و قدرتمند تویوتا یعنی مدل کریسیدا به عنوان یار تازه نفس نیرو های پلیس به معرکه آمد. این خودرو را می توان جزو برترین انتخاب های مسئولان دانست. خودرویی که با توجه به شرایط موجود و با بودجه مناسب خریداری شد و به مدت یک دهه مشغول خدمت بود.

در مدل ضعیف تر، کریسیدا یک موتور 4 سیلندر 2400 سی سی داشت که با 110 اسب بخار قدرت از توان بالایی برخوردار بود. هندلینگ مناسب، پایداری خوب و مصرف معقول و البته دور از پیچیدگی فنی، از کریسیدا یک سرباز وفادار و آرام ساخت.

Peugeot 405

خب! می رسیم به 405. این خودرو را همه جا دیده اید؛ تاکسی های خصوصی و عمومی، پلیس محسوس و نامحسوس و بسیاری از ادارات. با داخلی سازی هر چه بیش تر 405 علاقه سازمان های مختلف به آن هم بیش تر شد و نیروی انتظامی هم به علت قدرت قابل قبول و تعمیرات آسان و البته داخلی بودن آن تعدادی 405 را در اختیار گرفت. هرچند با آغاز دهه 80 و آزادسازی واردات و البته ایمنی پایین آن تعداد قابل توجهی از آن را ندیدیم.

نسخه فیس لیفت آن، پرشیا، هم به تعداد قابل توجهی به خدمت عایدی، اما بیش تر یا خودروی سازمانی بودند و یا پلیس نامحسوس.

آغاز دهه 80 ورق نوی از ناوگان پلیس را گگردد. شرایط نسبتاً پایدار مالی آن روز ها و روابط خوب دیپلماسی باعث حضور انواع و اقسام خودرو های روز دنیا در پلیس کشورمان شد. خودرو هایی که با آزادسازی واردات و افزایش جمعیت، به نظر، حضور به موقعی داشتند و با داشتن امکاناتی، چون ترمز ضد قفل و کیسه هوا و سامانه کنترل پایداری دست رجحان را به نیرو های انتظامی می داد.

Ikco samand

با فراوری اولین ساخته وطنی به وسیله ایران خودرو، این اتومبیل خیلی زود به ناوگان پلیس پیوست. همان همیشگی و موتور xu7 باعث شد سمند پیچیدگی فنی بالایی نداشته باشد و البته با ایمنی بهتر نسبت به 405 حرفه ای جای خوبی را برای خود دست و پا کرد. قیمت تمام شده پایین تر، قطعات یدکی به تعداد فراوان و البته ساخت ایران بودن که مایه غرور می شد، همه باعث حضور جدی سمند به عنوان خودروی وظیفه پلیس شد.

در اقدامی قابل توجه نیز تعدادی سمند تجهیزشده مناسب نیروی پلیس به چند کشور از جمله ترکمنستان صادر شد که اگر همان رویه به درستی ادامه پیدا می کرد امروز سهم بیش تری از خودرو های خدماتی در بازار منطقه داشتیم.

Mercedes benz c240

هرقدر انتخاب بنز ها در دهه 40 و 50 خوب صورت گرفت در دهه 80 شاهد اشتباه های استراتژیک بسیاری از مسئولان بودیم که البته هرگز کسی پاسخ گوی این اشتباه نشد. بنز c240 علیرغم کیفیت فوق العاده و قیمت مناسب (در زمان خرید، این بنز ها هر کدام فقط کمی گران تر از یک دستگاه زانتیا بودند) دارای خرابی های متعدد سیستم جلوبندی بودند و حتا با وجود پذیرش مشکل از سوی کمپانی مادر، اما هرگز غرامتی پرداخته نشد تا باز هم شاهد شکست دیپلماتیک دیگری باشیم. با بهره گیری از یک موتور قدرتمند 2.3 لیتری این بنز ها همین امروز هم توانایی درگیری با مدل های روز در ایران را دارند، اما نبود مکانیک آشنا، خرابی های متعدد سیستم فرمان، گران بودن قطعات یدکی، به خصوص قطعات تزیینی، از این بنز فقط یک شکست و البته دورنمای قشنگ ساخت.

Mercedes benz e240

به نظر می رسید پس از انتخاب c240 دیگر این اشتباه تکرار نمی گردد، اما قیمت وسوسه کننده و البته غرور و وجه خاصی که بنز به نیرو های انتظامی می داد باعث شد e240 نیز به ایران بیاید. موتور قدرتمند و 6 سیلندر آن با توانایی فراوری 175 اسب بخار قدرت، در دهه 80 جاده های کشورمان را کاملاً تحت سلطه خود داشتند و بار دیگر عملاً فرصت را از مجرمان سلب می کردند.

این سری البته با امکانات مناسب و نبود خرابی های نمونه c و صد البته به لطف همکاری ایران خودرو و بنز شرایط بهتری پیدا کرد و از نظر مکانیک و تعمیرات خیال خود را آسوده تر می دید. هر چند گران بودن قطعات یدکی باعث شد این بنز ها بیش تر در خارج از جاده های شهری حضور داشته باشند و حتا به نیرو های پلیس اخطار مراقبت از خودرو و عدم درگیری با مجرمان داده گردد.

Xantia

خودرویی که طبق گفته ها حکم تیر گرفت، که نمی دانیم صحت دارد یا نه، در سمت خوب و مثبت ماجرا هم حضور داشت. استفاده گسترده از زانتیا سفید در پلیس نامحسوس باعث شد هر قانون شکن در رانندگی با تماشا یک دستگاه از آن ها خود را جمع و جور کند و حتا برای لحظاتی مانند یک انسان رانندگی کند. زانتیا با موتور قدرتمند و هندلینگ خوب علیرغم ایمنی ضعیف، خودرویی محبوب برای پلیس شد. البته هزینه تعمیرات بالا باعث شد این خودرو نیز مانند e240 بیش تر در جاده های خارج شهری انجام وظیفه کند.

Nissan Maxima

ساخته باکیفیت پارس خودرو شاید کمی دیر، اما خاتمه به ناوگان پلیس پیوست. دور از پیچیدگی فنی، حضور مکانیک های زیاد و قطعات یدکی و البته شبکه خدمات پس از فروش خوب در کنار کیفیت و دوام ساخته های ژاپنی باعث شد ماکسیما تبدیل به یک انتخاب خوب برای نیروی انتظامی باشد. ماکسیما با موتور قدرتمند 6 سیلندر خود توانایی ها بالایی دارد و از پس هر مأموریتی بر می آید.

Peugeot 206

بعید به نظر می رسید پژو 206، به عنوان یک هاچ بک شهری، به خدمت در آید، اما خب برای هر چیزی یک اولین وجود دارد. البته استفاده از هاچ بک های کوچک در ناوگان پلیس سایر کشور های دنیا امری قابل انتظار است، اما تجهیزات و عملکرد آن ها با نسخه استاندارد فرق دارد. 206، اما برای شهر های شلوغ خودرویی مناسب به نظر می رسد. فراوری داخل است، مصرف کمی دارد، تعمیرات و تعمیرکارانش در دسترس هستند و البته از نظر فنی نیز با قابلیت مانور بالا و مقدار کوچک، مناسب تعقیب و گریز های شهری است.

Kia pride

کیا پراید یا سایپا صبا یا سایپا 131 یا حتا سایپا نسیم و سایپا 111، که همگی یک خودرو هستند، نیز در اقدامی قابل توجه به ناوگان پلیس پیوستند. هر چند با توجه به کیفیت و دوام پایین و البته ویژگی های فنی ضعیف استفاده گسترده ای از آن ها نشد، اما به نظر انتخاب معقولی برای شهر های کوچک و کم جمعیت ایران هستند.

Nissan teana

پس از حضور پیروز ماکسیما، دیگر ساخته باکیفیت پارس خودرو نیز انتخاب وسوسه انگیز و مطمئنی به نظر می رسید. در آن موقع ها تیانا با قیمتی در بازه 70 میلیون تومان عرضه می شد و حتا با یک دوره افزایش قیمت نیز این سدان جادار 6 سیلندر با توانایی های فنی و هندلینگ فوق العاده ارزش خرید بالایی برای خدمت داشت. دوام و کیفیت بالای این خودرو ها نیز باعث شد تا همین امروز، این خودرو ها در خدمت باشند و البته بدون خرابی های متعدد پاسخ گوی احتیاج پلیس باشند.

Kia cerato

کیا سراتو پیش از مونتاژ در سایپا توانایی های فنی خود را به خوبی به اثبات رسانده بود. دینامیک رانندگی بالا و موتور قدرتمند و کم مصرف از سراتو گزینه ایده آلی ساخته بود، اما با توجه به وارداتی بودن آن و هزینه نگهداری بالا، دست نیروی های انتظامی از آن کوتاه مانده بود. با آغاز مونتاژ آن به وسیله سایپا خیلی زود شاهد حضور سراتو به عنوان یک سرباز وظیفه قابل اطمینان در خدمت بودیم.

Toyota land cruise

شاید خاص ترین خودروی این لیست لندکروزر باشد. تویوتای دوست داشتنی که در بسیاری از کشور های دنیا از ناوگان حفاظتی است و حتا در سال هایی خودروی رسمی نیرو های پیمان آنتلاتیک شمالی معرفی شده است. اما حضور نسل نو آن در سال 2018 درست پیش از آغاز 1397 با قیمت بالا حسابی سر و صدا کرد. البته لازم و لازم است تا نیرو های امنیتی حفاظتی از تجهیزات مناسب و به روز بهره ببرند. لندکروزر با توانایی های حرکتی بالا و ایمنی مناسب در دوره هایی که انتخاب شده بود به خوبی امتحان پس داد و سربلند شد. کیفیت بی نظیر ساخت آن شاید حتا منبع صرفه جویی برای پلیس کشورمان باشد.

با داشتن یک موتور 6 سیلندر قدرتمند در مدل های اخیر لندکروزر نه تنها در محور های سخت و کوهستانی بلکه حتا در جاده های کفی نیز توانایی درگیریِ بالایی دارد. ایمنی مناسب آن نیز سربازان ارزشمند میهن را به خوبی محافظت می نماید.

Renault megane

دیگر ساخته باکیفیت وطنی نیز به جمع پلیس اضافه شد. مگان، که با مونتاژ مناسب در زمان نسبتاً مناسب خودروی به روزی محسوب می شد، با داشتن یک موتور قدرتمند 2 لیتری به همراه جعبه دنده اتوماتیک گزینه ای ایده آل برای پلیس درون و برون شهری بود. با حضور شبکه خدمات پس از فروش و قطعات یدکی و البته قیمت خرید مقرون به صرفه تر نسبت به سایر گزینه ها، مگان با ایمنی مناسب در تعداد قابل توجهی به خدمت عایدی.

در نهایت، می توان به این لیست اسامی دیگری همانند مزدا 3، سوزوکی گرند ویتارا و.. را افزود که در برخی موارد، مثل ویتارا، شاید تنها علت، فراوری داخل بودن آن هاست که این خودرو ها را به نیروی پلیس اضافه نموده است.

امروز در دنیا بحث استهلاک و مصرف سوخت و آلایندگی برای خودرو های خدماتی بیش تر مد نظر است و از این رو تا پیش از مسائل مالی صحبت از حضور هیبرید هیوندای، یعنی سوناتا، نیز بود که امیدواریم با دانش فنی داخلی خیلی زود بتوانیم از خودرو های باکیفیت و کم آلاینده و قدرتمند برای نیرو های پلیس استفاده کنیم.

پ