فرق رتینول و رتینوئید چیست؛ کدام محصول را انتخاب کنم؟
به گزارش مجله تار و سه تار، رتینوئید، رتینول و ترتینوئین همگی از ترکیبات موثری هستند که برای مراقبت از پوست استفاده می شوند. آن ها در بهبود کیفیت پوست، کاهش چین و چروک و درمان آکنه نقش بسزایی دارند. همین موضوع باعث شده است که برخی از افراد برای انتخاب گزینه مناسب دچار سردرگمی شوند. در این مقاله به آنالیز فرق رتینول و رتینوئید می پردازیم. بعلاوه تفاوت آن ها را با ترتینوئین شرح می دهیم و به شما می گوییم که چگونه از این محصولات بهره ببرید. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا بتوانید انتخاب آگاهانه تری داشته باشید.
فرق رتینول و رتینوئید؛ منظور از رتینوئید چیست؟
رتینوئید اصطلاحی است که برای توصیف گروهی از ترکیبات مشتق شده از ویتامین A استفاده می گردد. در سال 1971، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از یک نوع رتینوئید به نام ترتینوئین را برای درمان آکنه و اسکار آکنه تایید کرد. از آن موقع به بعد، رتینوئیدها برای درمان مسائل مختلف از جمله آکنه، پیری پوست، پسوریازیس و حتی برخی از انواع سرطان استفاده می شوند.
رتینوئیدها خاصیت ضدپیری دارند و اغلب در محصولاتی که برای جلوگیری از علائم پیری یا کاهش آن ها طراحی شده اند، یافت می شوند. این ترکیبات می توانند فراوری کلاژن و حتی الاستین را در پوست افزایش دهند. سطح این پروتئین ها به طور طبیعی با گذشت زمان کاهش می یابد که این امر به نازک شدن پوست و سایر علائم قابل مشاهده پیری منجر می گردد.
رتینوئیدها بعلاوه باعث تغییر عملکرد سلول های پوست می شوند، سرعت جایگزینی سلول های قدیمی را با سلول های تازه افزایش می دهند، باکتری های مرتبط با آکنه را از بین می برند و به برطرف انسداد منافذ یاری می نمایند. به همین علت، برای درمان آکنه گزینه ایدئالی محسوب می شوند.
رتینوئیدها معمولا به شکل کرم یا ژل فراوری می شوند. به علاوه، برخی از آن ها را می توانید در محصولات مراقبت از پوست بیابید. قوی ترین رتینوئیدها فقط به وسیله نسخه در دسترس هستند. اما محصولات ضعیف تر در داروخانه ها بدون احتیاج به نسخه پزشک به فروش می رسند.
فرق رتینول و رتینوئید؛ رتینول ها چه نوع ترکیباتی هستند؟
رتینول ها زیرگروهی از رتینوئیدها هستند. آن ها مانند رتینوئیدهای تجویزی عمل می نمایند، اما به علت داشتن رتینوئیک اسید کمتر، ضعیف تر هستند. با این حال، هنوز هم می توانند به کاهش چین وچروک های ظریف پوست و درمان آکنه خفیف و هایپرپیگمانتاسیون (تیره شدن پوست) یاری نمایند. البته مدت زمان بیشتر طول می کشد تا متوجه این اثرات شوید.
رتینول به خودی خود و به طور مستقیم روی پوست تاثیر نمی گذارد. چون آنزیم های داخل پوست باید ابتدا آن را به رتینوئیک اسید تبدیل نمایند. فرآیند تبدیل زمان زیادی طول می کشد. علاوه بر این، میزان آن به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
- میزان رتینول موجود در محصول
- تاریخ انقضای محصول و مدت زمان باز شدن آن
- شیمی بدن (برخی از افراد رتینول را سریع تر از دیگران به رتینوئیک اسید تبدیل می نمایند.)
از آنجا که رتینول ضعیف است، هر چقدر برای مدت زمان طولانی تری از آن بهره ببرید، به احتمال زیاد تاثیر بیشتری روی علائم پیری دارد. با این حال، نمی تواند تغییر و تحول شدیدی ایجاد کند. ضعیف بودن رتینول باعث می گردد محصولات حاوی آن عوارض جانبی کمتری داشته باشند و بدون احتیاج به نسخه پزشک به فروش برسند.
ترتینوئین چیست و چه تفاوتی با رتینول دارد؟
ترتینوئین یا رتین-آ (Retin-A) هم مثل رتینول یکی از زیرگروهای رتینوئیدها است. اما برخلاف آن فقط با نسخه پزشک فروخته می گردد. این محصول معمولا برای درمان آکنه التهابی و آکنه کومدونال استفاده می گردد. بعلاوه برای برطرف چین وچروک، روشن کردن پوست و از بین بردن لکه های تیره باقیمانده از آکنه یا نور خورشید کاربرد دارد.
برای اثربخشی ترتینوئین ضروری است پوست این ماده را به فرم فعال رتینوئیک اسید تبدیل کند. درنتیجه، ترتینوئین از رتینول قوی تر است و سریع تر عمل می نماید. ممکن است طی 6 تا هشت هفته علائم بهبودی را مشاهده کنید.
جدول زیر تفاوت رتینول و ترتینوئین را نشان می دهد:
| رتینول | ترتینوئین | |
| کاربرد | علائم پیری و آکنه خفیف | علائم پیری و آکنه شدید |
| نحوه فروش | بدون نسخه پزشک | با نسخه |
| قدرت | خفیف | 20 برابر قوی تر از رتینول |
| زمان اثربخشی | حدود 6 ماه | 2 تا سه ماه |
| عوارض جانبی | خفیف: حساسیت به نور خورشید و قرمزی، خشکی و سوزش پوست | قابل توجه: حساسیت به نور خورشید و قرمزی، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست |
کدام محصول را انتخاب کنم؟
اکنون که با فرق رتینول و رتینوئید و تفاوت آن ها با ترتینوئین آشنا شدید، باید در خصوص نحوه انتخاب محصول مناسب اطلاعات کسب کنید. در ادامه به مهم ترین نکات در این زمینه اشاره می کنیم:
- قبل از تصمیم گیری، نوع پوست و شدت مشکل خود را در نظر بگیرید. رتینول برای افرادی که پوست خشک دارند گزینه مناسب تری است. چون اغلب همراه با ترکیبات آبرسان فرموله می گردد. افراد با پوست حساس هم بهتر است ابتدا به سراغ رتینول بروند.
- قوام محصول هم مورد دیگری است که باید به آن توجه کنید. در صورتی که پوست خشکی دارید، از کرم ها بهره ببرید که می توانند به آبرسانی پوست یاری نمایند. اما اگر پوست تان معمولی، چرب یا مختلط است، به احتمال زیاد از محصولات ژل مانند بهره بیشتری می برید.
- اگر بعد از چند ماه متوجه شدید که رتینول به برطرف مسائل شما یاری نمی نماید، نزد پزشک بروید تا محصول قوی تری را برایتان تجویز کند.
1. مراقبت عمومی از پوست
اگر هیچ مشکل مهمی ندارید و فقط می خواهید برخی از نشانه های پیری را از بین ببرید، بهتر است از رتینول بهره ببرید. در پی این ماده در محصولات مراقبت از پوست مانند کرم ها، سرم ها و… باشید.
در حال حاضر، انواع مختلفی از رتینول وجود دارد. بنابراین ممکن است نام این ماده را در فهرست مواد تشکیل دهنده محصولات ضدپیری مشاهده نکنید. در عوض، نام شکل خاصی از رتینول که در آن محصول استفاده شده است را خواهید دید، از جمله: رتینال، رتینیل پالمیتات، رتینیل استات یا رتینیل لینولئات.
هر چقدر نام این ترکیبات در قسمت بالاتر فهرست قرار داشته باشد، آن محصول حاوی رتینول بیشتری است. اگر نام آن ها در انتهای فهرست آورده شده باشد، محصول رتینول زیادی ندارد و احتمالا خیلی موثر نخواهد بود.
2. آکنه، چین وچروک و اسکار
برای درمان مسائل جدی تر مثل آکنه شدید و چین و چروک های عمیق بهتر است تحت نظر متخصص پوست از رتینوئیدهای قوی تر از جمله ترتینوئین بهره ببرید. چون در درازمدت به نتایج چشمگیرتری منجر می شوند.
عوارض جانبی انواع رتینوئید
عوارض رایج رتینوئیدها عبارتند از:
- تحریک پوست
- قرمزی
- حساسیت به نور خورشید
- خشکی
- پوسته پوسته شدن
- سوزش
این علائم اغلب نشان دهنده زیاده روی در مصرف محصول یا پیروی از یک روتین بیش از حد تهاجمی هستند. به علاوه، هر چقدر دوز یا غلظت محصول بالاتر باشد، احتمال بروز عوارض جانبی بیشتر است.
در صورتی که باردار یا شیرده هستید یا می خواهید باردار شوید، نباید از هیچ نوع رتینوئیدی بهره ببرید. بعلاوه اگر به یکی از مواد تشکیل دهنده محصول حساسیت دارید، توصیه می گردد از امتحان کردن آن صرف نظر کنید.
نحوه استفاده از رتینوئیدها
به طور کلی، بهتر است شب ها از انواع رتینوئید بهره ببرید. ابتدا صورت تان را با یک شوینده ملایم بشویید و خشک کنید تا احتمال تحریک پوست کاهش یابد. سپس میزان کمی از محصول را به میزان یک نخود روی پوست بمالید. استفاده از مرطوب نماینده هم بعد از آن می تواند از تحریک پوست جلوگیری کند.
میزان استفاده از رتینوئیدها را به تدریج افزایش دهید. به عنوان مثال، 2 تا سه بار در هفته از آن ها بهره ببرید و فقط زمانی دفعات استفاده را افزایش دهید که مطمئن هستید می توانید محصول را تحمل کنید.
علاوه بر این، استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل 30 را نباید فراموش کنید. رتینوئیدها می توانند پوست شما را به نور خورشید حساس نمایند و احتمال آفتاب سوختگی را افزایش دهند. حتی اگر پوست تان نسوزد، آسیب دیدگی ناشی از خورشید همچنان ممکن است رخ دهد.
آیا می توانم از چند محصول حاوی رتینوئید استفاده کنم؟
کارشناسان می گویند بهتر است از این کار خودداری کنید. چون احتمال تحریک و خشکی پوست افزایش می یابد. بنابراین ضروری است فهرست مواد تشکیل دهنده تمام محصولات مراقبت از پوست خود را آنالیز کنید.
بعلاوه به یاد داشته باشید که برخی از مواد از جمله بنزوئیل پراکسید و آلفا هیدروکسی اسیدها ممکن است رتینوئیدها را غیبرطرفال نموده و آن ها را بی اثر نمایند. از سوی دیگر، ترکیب کردن رتینوئیدها با مواد قابض مانند اتیل الکل یا فندق افسونگر می تواند پوست شما را خشک کند و به تحریک و قرمزی آن منجر گردد.
چه زمانی باید از پزشک یاری بگیرم؟
اگر به بیماری های پوستی مثل پسوریازیس مبتلا هستید، می خواهید راهی برای درمان آکنه شدید پیدا کنید یا برای انتخاب محصول مناسب دچار سردرگمی شده اید، قبل از امتحان کردن هر نوع رتینوئیدی ابتدا با متخصص پوست مشورت کنید. پزشک می تواند برترین محصول را برای برطرف احتیاجهای شما معرفی کند و دستورالعمل استفاده از آن را در اختیارتان قرار دهد.
به یاد داشته باشید که ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا تغییرات قابل توجهی را در پوست خود مشاهده کنید. اگر بعد از سه ماه از نتیجه راضی نیستید، برای دریافت هدایت بیشتر نزد پزشک بروید. بعلاوه اگر در حین مصرف رتینول، ترتینوئین یا سایر رتینوئیدها با عوارض جانبی شدید روبرو شدید، استفاده از محصول را متوقف کنید و با پزشک تماس بگیرید.
کلام پایانی
در این مقاله فرق رتینول و رتینوئید را شرح دادیم. بعلاوه در خصوص تفاوت آن ها با ترتینوئین صحبت کردیم. اکنون می دانید که رتینول و ترتینوئین هر 2 از زیرگروهای رتینوئیدها هستند و به برطرف علائم پیری و درمان آکنه یاری می نمایند، اما از نظر قدرت و میزان اثرگذاری با هم تفاوت دارند.
شما می توانید از محصولات حاوی رتینول بدون احتیاج به نسخه پزشک بهره ببرید. اما اگر در پی محصولات قوی تر مثل ترتینوئین هستید، حتما باید نزد پزشک بروید. چون این محصولات عوارض جانبی بیشتری ایجاد می نمایند.
این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.
منابع: healthline, verywellhealth
منبع: دیجیکالا مگ