فیبروئید در برابر کیست؛ از علائم تا درمان - مجله تار و سه تار

فیبروئید ها و کیست ها همیشه موجب بروز علائم نمی شوند. شما ممکن است تا زمانی که پزشک آن ها را طی معاینه روتین لگن کشف می نماید متوجه ابتلا به آن ها نشوید. فیبروئید ها و کیست ها هر دو شرایطی شایع در بانوان، به ویژه پیش از یائسگی هستند.

فیبروئید نوعی تومور غیرسرطانی است که در دیواره عضلانی رحم شکل می گیرد. در مقابل، کیست های تخمدان کیسه های حاوی مایع هستند که در یا روی تخمدان ها شکل می گیرند. در ادامه نگاهی به شباهت ها و تفاوت های بین فیبروئید رحم و کیست تخمدان خواهیم داشت.

فیبروئید ها و کیست ها همیشه موجب بروز علائم نمی شوند. شما ممکن است تا زمانی که پزشک آن ها را طی معاینه روتین لگن کشف می نماید متوجه ابتلا به آن ها نشوید. از سوی دیگر، اگر تعداد آن ها زیاد باشد یا اندازه ای عظیم داشته باشند، می توانند موجب بروز یکسری علائم شوند.

فیبروئید ها می توانند به اندازه دانه های سیب کوچک باشند یا رشد نموده و به عظیمی یک گریپ فروت شوند. از علائم آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- لگن درد

- نفخ، شکم بیرون زده

- قاعدگی های سنگین که می تواند به کم خونی منجر گردد

- تکرر ادرار

- فشار رکتومی

- شکم عظیم شده

فیبروئید ممکن است طی بارداری سریع تر رشد نموده یا عظیم تر گردد و پس از یائسگی یا در صورت مصرف بعضی دارو های هورمونی به کوچک شدن تمایل داشته باشد.

کیست ها اندازه های مختلفی دارند، اما به طور معمول نیم اینچ تا 4 اینچ (1.27 تا 10 سانتیمتر) هستند و می توانند موجب علائم زیر شوند:

- درد تیز یا مبهم شکم، اغلب در یک سمت

- نفخ، شکم بیرون زده

- درد در قسمت کمر یا ران ها

- درد هنگام رابطه جنسی

- قاعدگی های دردناک

- حساسیت به لمس در پستان

- تکرر ادرار یا دشواری در تخلیه مثانه

- خونریزی غیر طبیعی رحم

- مسائل دفع مدفوع

- افزایش وزن

یک کیست می تواند پاره شده یا موجب پیچ خوردن تخمدان اطراف ساختاری های پشتیبان خود گردد که به موارد زیر منجر می گردد:

- شکم درد ناگهانی و شدید

- تب یا استفراغ

- سرگیجه یا غش کردن

پارگی کیست یک فوریت پزشکی است. اگر این علائم را دارید در پی دریافت یاری پزشکی فوری باشید.

فیبروئید و کیست می توانند موجب لگن درد و نفخ شکم شوند. دو علامت کلیدی می تواند سرنخ هایی درباره این که با کدام شرایط روبرو هستید، ارائه نمایند. نخست، شکم درد در یک سمت به احتمال زیاد در نتیجه کیست های تخمدان شکل گرفته است تا فیبروئید رحمی. در مقابل، مسائل خونریزی شدید قاعدگی به احتمال زیاد در نتیجه فیبروئید رحمی شکل گرفته اند و نه کیست های تخمدان.

بسیاری از این علائم می توانند به واسطه مسائل سلامت دیگر نیز شکل بگیرند. از این رو، مراجعه به پزشک و آنالیز دقیق شرایط بهترین رویکردی است که می توانید انتخاب کنید.

فیبروئید ها و کیست ها می توانند در هر زمانی شکل بگیرند. فیبروئید ها در دهه چهارم و اوایل دهه پنجم بیشتر شایع هستند و ممکن است به صورت خوشه ای رشد نمایند. بیشتر کیست ها از نوع کیست های عملکردی هستند که به طور معمول در افرادی که به سن یائسگی نرسیده اید، شکل می گیرند.

تعیین نیست که چه عواملی موجب فیبروئید می شوند، اما سطوح هورمون جنسی زنانه و ژنتیک ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند. آن ها پس از 30 سالگی تا یائسگی بیشتر شایع هستند. از عوامل خطر دیگر می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- سابقه خانوادگی ابتلا به فیبروئید

- سیاه پوست بودن

- چاقی

- یک رژیم غذایی حاوی میزان زیاد گوشت قرمز

از جمله دلایل بروز کیست های تخمدان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- مسائل هورمونی

- سندرم تخمدان پلی کیستیک

- اندومتریوز

- بارداری

- عفونت های شدید لگن

پزشک ممکن است بر اساس علائم و معاینه لگن به فیبروئید یا کیست مشکوک گردد. بعضی آزمایش های تصویربرداری ممکن است اطلاعات بیشتری از جمله وجود توده هایی غیرعادی و این که در کجا قرار گرفته اند را ارائه نمایند. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

- سونوگرافی شکم

- سونوگرافی ترانس واژینال

- ام آرآی لگن

اگر این توده ها در یا روی دیواره رحم باشند، به احتمال زیاد فیبروئید هستند که به نام میوم یا لیومیوم نیز شناخته می گردد.

اگر توده روی تخمدان باشد به احتمال زیاد یک کیست است. سونوگرافی می تواند به تشخیص این که توده جامد یا حاوی مایع است یاری کند. اگر توده حاوی مایع باشد، یک کیست تخمدان است که تقریبا همیشه خوش خیم است.

با این وجود، اگر توده جامد یا نیمه جامد باشد، فرد یائسگی را پشت سر گذاشته یا در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان تخمدان باشد، پزشک ممکن است یک آزمایش خون آنتی ژن سرطانی 125 (CA-125) را تجویز کند. سطوح بالای CA-125 در خون می تواند به واسطه شرایط سلامت مختلف، از جمله سرطان تخمدان رخ دهد.

فیبروئید و کیست همیشه نیازمند درمان نیستند. با این وجود، اگر آن ها به اندازه ای عظیم باشند که در بارداری تداخل ایجاد نموده یا موجب علائم شدید شوند، گزینه های درمان ممکن است شامل موارد زیر باشند:

- نظارت دقیق با معاینات منظم و انجام سونوگرافی برای آنالیز این که مشکل در حال رفع شدن یا رشد است

- دارو های ضد بارداری هورمونی برای یاری به کاهش خونریزی سنگین

- انجام عمل جراحی برای برداشتن فیبروئید

- انجام عمل جراحی برای برداشتن رحم که به عنوان هیسترکتومی شناخته می گردد، اگر فرد قصد باردار شدن در آینده را نداشته باشد

- آمبولیزاسیون فیبروئید رحمی برای قطع جربان خون به فیبروئید

گزینه های درمان برای کیست شامل موارد زیر می شوند:

- نظارت دقیق با معاینات منظم و انجام سونوگرافی برای آنالیز این که مشکل در حال رفع شدن یا رشد است

- دارو های ضد بارداری هورمونی برای کاهش خطر تشکیل کیست

- عمل جراحی با حداقل میزان تهاجم برای برداشتن کیست های کوچک تر

- عمل جراحی برای برداشتن تخمدان که به نام اووفورکتومی شناخته می گردد

پولیپ ها توده هایی غیرعادی هستند. پولیپ های اندومتر در دیواره اندومتر درون رحم شکل می گیرند. آن ها می توانند به اندازه ای عظیم شوند که کل رحم را پر نمایند که می تواند در بارداری تداخل ایجاد کند؛ و در شرایطی که آن ها همیشه موجب بروز علائم نمی شوند، اما می توانند طی دوره قاعدگی به خونریزی شدید منجر شوند.

پولیپ های اندومتر به پولیپ های رحم نیز معروف هستند. آن ها به طور معمول خوش خیم هستند، اما می توانند سرطانی نیز باشند. به همین دلیل، پزشک ممکن است نمونه برداری (بیوپسی) را توصیه کند.

فیبروئید رحمی و پولیپ های رحمی علائم مشابهی دارند. اما فیبروئید از پوشش عضلانی رحم رشد می نماید. در مقابل، پولیپ ها ابتدا در اندومتر که قسمت داخلی رحم را پوشش می دهد شکل گرفته و در داخل حفره رحم رشد می نمایند.

پولیپ های کوچک رحم ممکن است خودبخود از بین بروند، اما اگر مشکل ساز شده باشند، امکان برداشتن آن ها نیز وجود دارد.